TRANSFORMATION IN THE POWER MECHANISM FROM PANOPTICON TO BANOPTICON

Geçmişten günümüze varlığını sürdüren ve çeşitli şekillerde meşruluğunu sağlama idealinde olan iktidar aygıtının, hegemonyasını sürdürebilmek amacıyla uyguladığı en önemli teknik, gözetimdir. Gözetim olgusu, zamanın şartlarına gelişen teknolojiye paralel olarak farklı biçimlerde uygulanmış toplum denetim altına alınmaya çalışılmıştır. Yeni iletişim teknolojilerinin gelişmesi de iktidarın gözetim mekanizmasının çehresini değiştiren noktalardan biri olmuştur. Artık baskı zorlamanın yerini gönüllülük almış, gözü, baskıcı olumsuz anlamından sıyrılmaya başlamıştır. medyanın kendine içkin gönüllü mekanizması sebebiyle, mantalitesi yeni biçimlere bürünmüştür. Aynı zamanda sistemin güvenliğini sağlamak kişiyi hapsedip izleme denetleme durumu, yine güvenliği için sistemden dışlama değersizi değerliden ayırma hareketiyle eklemlenmiştir. Bu çalışmada, teknolojileri ile değişime uğrayan gözetleme olgusunun, geçmişten nasıl değiştiği literatürde ne gibi kavramlarla ifade edilmiş olduğuna dair bir literatür taraması yapılmıştır. bağlamda, panoptikon, süperpanoptikon, sinopticon, omnipticon, banoptikon kavramları karşılaştırmalı biçimde açıklanarak, ortaya çıkan teknikleri kavramlar irdelenmiştir.